ΔΙΑΖΥΓΙΑ... ΕΞΠΡΕΣ
Νομοσχέδιο απλουστεύει τις διαδικασίες τερματισμού ενός γάμου
03 Οκτωβρίου 2008 - 11:31
Σύντομες διαδικασίες για την έκδοση αυτόματου διαζυγίου (σε δύο χρόνια αντί για τέσσερα) και πρωτοποριακές διατάξεις για την από κοινού επιμέλεια των παιδιών μετά το διαζύγιο θα προβλέπει το υπό ψήφιση νομοσχέδιο «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια και την κοινωνία», που προωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης. Όπως έχει ανακοινωθεί, θα αφορά στο οικογενειακό δίκαιο και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός των ημερών. Σύμφωνα με αυτό, διατροφή και επικοινωνία των παιδιών με τους γονείς είναι ζητήματα που θα ρυθμίζονται γρήγορα και απλά. Επίσης απλουστεύονται οι διαδικασίες για τις υιοθεσίες και την όσο το δυνατόν μικρότερη παραμονή του παιδιού σε ιδρύματα, ενώ καθιερώνεται και το ελεύθερο σύμφωνο συμβίωσης.
Αναλυτικά, επέρχονται σημαντικές αλλαγές στο θεσμό του "αυτόματου διαζυγίου", που καθιερώθηκε το 1983 και έκτοτε δεν έχει υποστεί καμιά τροποποίηση. Ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση του αυτόματου διαζυγίου (σήμερα ισχύει η 4ετής διάσταση μεταξύ των συζύγων), ώστε να κινηθούν οι σχετικές διαδικασίες, μειώνεται κατά το ήμισυ (σε δύο χρόνια διάστασης). Εισάγονται υποχρεωτικές προθεσμίες, προκειμένου οι δικαστές να προσδιορίζουν σε εύλογο χρονικό διάστημα τη συζήτηση των υποθέσεων, ενώ επιταχύνονται και οι διαδικασίες για τη ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν στη διατροφή, στην επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά κ.λπ.
Το νέο σύστημα επιτρέπει στους γονείς να εκπληρώσουν ενεργά το γονεϊκό τους ρόλο, εξασφαλίζοντας την παρουσία και των δύο γονέων στη ζωή και ανατροφή του παιδιού. Σε ό,τι αφορά το καθεστώς της υιοθεσίας, δίδεται έμφαση στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού, στη μικρότερη δυνατή παραμονή του σε ιδρύματα και στην ταχεία ένταξή του στη θετή οικογένεια. Ωστόσο, επικείμενη νομοθετική ρύθμιση για την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου προκαλεί έντονες αντιδράσεις εκ μέρους του νομικού κόσμου και των γυναικείων οργανώσεων, που κάνουν λόγο για επικίνδυνη ανατροπή βασικών αρχών του οικογενειακού δικαίου ενάντια στο συμφέρον του παιδιού.
Η επιμέλεια των παιδιών
Για την επιμέλεια των παιδιών, ειδικότερα, στο νέο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι μετά τη λύση του γάμου η γονική μέριμνα εξακολουθεί να ασκείται από τους δύο συζύγους από κοινού (συνεπιμέλεια, συνδιαχείριση της περιουσίας και συνεκπροσώπηση του ανηλίκου). Κάθε γονέας, ωστόσο, θα μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να του ανατεθεί η αποκλειστική άσκηση της γονικής μέριμνας του ανηλίκου, αλλά μόνο για σπουδαίο λόγο. Ενδεικτικά, σπουδαίο λόγο αποτελούν: η αδιαφορία του ενός γονέα, π.χ. ο γονέας με τον οποίο το τέκνο δε συγκατοικεί, δεν ανταποκρίνεται στις οικονομικές του υποχρεώσεις, δεν ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας για μεγάλο χρονικό διάστημα ή δε συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στον ανήλικο, η παρακώλυση από το γονέα με τον οποίο ζει το παιδί του δικαιώματος επικοινωνίας του άλλου γονέα, αλλά και η μη επιστροφή του παιδιού στο γονέα με τον οποίο αυτό συγκατοικεί μετά την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας, η αλλαγή του τόπου κατοικίας του τέκνου χωρίς να έχει προηγηθεί συνεννόηση, η καταχρηστική εκ μέρους του ενός γονέα άσκηση της συνεπιμέλειας ή της συνδιαχείρισης, π.χ. η εξαντλητική εξέταση ή παρέμβαση σε κάθε λεπτομέρεια της καθημερινής ζωής του ανηλίκου, η πρόκληση διαφωνιών, η αδιαλλαξία κ.λπ., ακόμη και αν αυτή οφείλεται σε υπέρμετρο ζήλο του γονέα.
Γονική μέριμνα
Μεταξύ των σπουδαίων λόγων, όπως αναφέρεται στις διατάξεις τού υπό ψήφιση νομοσχεδίου, είναι η μεταβολή του τόπου κατοικίας του γονέα που συγκατοικεί με το παιδί, αν αυτή η μεταβολή δυσχεραίνει την επικοινωνία του με τον άλλο γονέα. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, το δικαστήριο θα αποφασίζει για την κατοικία του ανηλίκου, το συγκατοικούντα γονέα και την επικοινωνία του παιδιού με τον άλλο γονέα, ενώ η μέριμνα θα αφαιρείται μόνο για σπουδαίο λόγο.
Κατά της μεταρρύθμισης του ισχύοντος καθεστώτος, όπου την ανάθεση της επιμέλειας των ανηλίκων ρυθμίζουν τα δικαστήρια, τάσσεται και η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, επισημαίνοντας ότι «η διατήρηση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας θα προκαλέσει βλαβερές για τα παιδιά εντάσεις και συχνότερη παρέμβαση των δικαστηρίων στην καθημερινή ζωή για την επίλυση διαφωνιών». Βασική αιτία της ανησυχίας που διακατέχει τόσο τους νομικούς όσο και τις γυναικείες οργανώσεις είναι ότι με την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και όχι της ανάθεσης της επιμέλειας στον έναν από τους δύο γονείς, βάσει στοιχείων, θα υπερισχύει η γνώμη του ισχυρού, που στην ελληνική κοινωνία είναι ο πατέρας. Η επίμαχη διάταξη, όπως επισημαίνουν, τροποποιεί τα αντίστοιχα άρθρα του Αστικού Κώδικα και προβλέπει τη συνέχιση τής από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων και από τους δύο γονείς, όπως ακριβώς συνέβαινε και προ της λύσης του γάμου.
Τί ισχύει στην Ευρώπη
Στην Ιταλία η μέριμνα, έπειτα από κατ? αντιδικία διαζύγιο, καθορίζεται από το δικαστήριο. Στη Μεγάλη Βρετανία και οι δύο γονείς διατηρούν την επιμέλεια, εκτός εάν ανακληθεί από το δικαστήριο για σοβαρό λόγο. Εάν πρόκειται για συντρόφους εκτός γάμου, τη γονική μέριμνα αναλαμβάνει η μητέρα. Ο πατέρας τη διατηρεί μόνο αν υπάρχει συμφωνία ή δικαστική απόφαση. Στη Γαλλία, την επιμέλεια συνεχίζουν να έχουν από κοινού οι γονείς, εκτός εάν το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει διαφορετικά. Οι γονείς αποφασίζουν και για το μέλλον του και, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, αναλαμβάνει το δικαστήριο. Στη Γερμανία, η επιμέλεια του παιδιού εξακολουθεί να ασκείται από κοινού. Ο ένας εκ των γονέων έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο Οικογενειακών Υποθέσεων για να οριστεί ποιος από τους δύο θα αναλάβει την επιμέλεια του παιδιού.
« επιστροφή στη κατηγορία Νομικά Θέματα