Οικονομικά νέα
Αντιδράσεις νομικών για τη δέσμευση ακίνητων λογαριασμών (upd)
Την αντίδραση νομικών και τραπεζικών κύκλων προκαλεί η δήμευση των λογαριασμών καταθέσεων που δεν έχουν παρουσιάσει κίνηση επί 20ετία.
Και όπως λένε το «Δημόσιο καλυπτόμενο πίσω από ένα κατοχικό νόμο θέλει να καρπωθεί αρκετά δισ. ευρώ».
Οι νομικοί χαρακτηρίζουν ως αντισυνταγματικό το Νομοθετικό Διάταγμα 1195 του 1942, καθώς αντιβαίνει βασικές αρχές του Συντάγματος αλλά και των κοινοτικών οδηγιών για την προστασία της περιουσίας.
Οι τραπεζίτες προς το παρόν τηρούν στάση αναμονής και περιμένουν την κίνηση του υπουργού για να τοποθετηθούν επί του θέματος.
Όμως η είδηση έχει ήδη θορυβήσει χιλιάδες αποταμιευτές που ψάχνουν τα ξεχασμένα βιβλιάρια καταθέσεων, ώστε να προλάβουν πρώτοι να φτάσουν στην τράπεζα, πριν το Δημόσιο «σηκώσει» τα χρήματα τους.
Ωστόσο πηγές του υπουργείου Οικονομίας ανέφεραν χθες ότι ο κ. Αλογοσκούφης είναι αποφασισμένος και με νέο νόμο να βάλει στο... χέρι στις "ακίνητες" καταθέσεις.
Άλλωστε την πρόθεση αυτή επιβεβαίωσε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο οποίος ανέφερε ότι «το υπουργείο θα εξετάσει με θετικό πνεύμα το μέτρο».
Οι αδρανείς τραπεζικοί λογαριασμοί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, μπορεί και να υπερβαίνουν τα 3 εκατομμύρια, με συνολικά υπόλοιπα από 1 δισ. ευρώ μέχρι 3 δισ. ευρώ. Οι περισσότεροι εξ αυτών διατηρούνται στις «παλιές» λεγόμενες τράπεζες και κυρίως στην Εθνική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (Hellenic Postbank), αλλά και Εmporiki Bank, ΑTEbank, Πίστεως (νυν Alpha Bank).
Σύμφωνα με τους νομικούς εγείρεται μείζον ζήτημα συνταγματικότητας, για το αν το κράτος μπορεί να προχωρήσει στη «δήμευση ιδιωτικής περιουσίας».
Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο Capital.gr πρώην μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, «η ιδέα να δημευθούν οι αδρανείς καταθέσεις είχε ριχθεί στο τραπέζι και όταν η Ελλάδα ετοιμαζόταν για την είσοδο της στην ΟΝΕ (κυβέρνηση Σημίτη) και έπρεπε να συμμαζέψει τα ελλείμματα. Όμως διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν ανυπέρβλητα νομικά αλλά και Συνταγματικά εμπόδια στην υλοποίηση του εγχειρήματος, οπότε αποφασίσαμε να μην αγγίξουμε τα χρήματα».
Όπως σημειώνει στο Capital.gr ο δικηγόρος (και πρώην σύμβουλος στην Κομισιόν) κ. Παναγιώτης Περάκης:
«Ο κατοχικός νόμος του 1942 (ΝΔ 1195/1942) είναι αντισυνταγματικός, διότι προσβάλλει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, της περιουσίας και της οικονομικής ελευθερίας, που προστατεύεται τόσο από το Σύνταγμα, όσο και από θεμελιώδεις κοινοτικές οδηγίες».
Υπογραμμίζει ότι είναι νόμος εκτάκτης περιόδου (η χώρα τελούσε υπό γερμανική κατοχή, ενώ η επικύρωση του έγινε την εποχή του εμφυλίου το 1946), οπότε θα πρέπει να ελεγχθεί υπό το πρίσμα του νέου Συντάγματος, αλλά και των κοινοτικών συμβάσεων για την προστασία της ιδιοκτησίας.
Συγκεκριμένα το Νομοθετικό Διάταγμα 1195 του 1942 «περί παραγραφής υπέρ του Δημοσίου καταθέσεων παρά Τράπεζαις και άλλων τινών αξιών και απαιτήσεων» προβλέπει μεταξύ των άλλων στα άρθρα 2, 3 και 4 ότι:
«Καταθέσεις εις μετρητά, και τόκοι αυτών, περιέχονται οριστικώς εις το Ελληνικόν Δημόσιον εφόσον αι καταθέσεις επί 20ετίαν αφ΄ ης απέβησαν διαθέσιμοι υπέρ των δικαιούχων, οι δε τόκοι επί 5ετίαν αφ΄ ης κατέστησαν απαιτητοί ή εντός οριζόμενης τυχόν βραχυτέρας συμβατικής αποσβεστικής προθεσμίας δεν εζητήθησαν υπό των δικαιούχων ή οπωσδήποτε δεν απετέλεσαν κατόπιν ειδικής αιτήσεως τούτων αντικείμενον πράξεως τινός, συνεπαγούσης μεταβολήν του σχετικού λογαριασμού».
Η ίδια προθεσμία ισχύει και για μετοχές όπως και για ομόλογα κλπ. Αν τίτλοι και χρεόγραφα δεν αναζητηθούν επί 20ετία πάνε υπέρ του Δημοσίου.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους σήμερα οι διατάξεις του εν λόγω κατοχικού νόμου είναι διάτρητες για λόγους συνταγματικότητας. Διότι το κράτος παρεμβαίνει σε μία καθαρά ιδιωτικού δικαίου σχέση τρίτων (δηλαδή της τράπεζας και του πελάτη) με αποτέλεσμα να περιέρχεται τελικά στο Δημόσιο το αντικείμενο αυτής της έννομης σχέσης (τα χρήματα της κατάθεσης) με μόνη αιτιολογία ότι τα δύο μέρη δεν ασχολήθηκαν με τη σχέση τους αυτή για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Τι κάνουν σήμερα οι παλιές τράπεζες
Και όμως κάθε χρόνο τον Απρίλιο το Δημόσιο βάζει στο χέρι τα χρήματα όλων εκείνων των καταθέσεων που έχουν μείνει ανενεργές για 20 χρόνια. Μάλιστα όπως αναφέρουν στο Capital.gr, στελέχη της Hellenic Postbank η τακτική αυτή εφαρμόζεται σήμερα τόσο στο Τ.Τ. όσο και σε άλλες τράπεζες που ανήκουν στο «κλαμπ» των λεγόμενων παλαιών, καθώς το Δημόσιο εισπράττει σε ετήσια βάση τα χρήματα των «ακίνητων λογαριασμών». Έτσι κάθε χρόνο, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ εισρέουν στα? άδεια ταμεία του Δημοσίου εις βάρους των καταθετών. Και όλα αυτά με βάση κατοχικό νόμο (1942) που επικυρώθηκε την εποχή του εμφυλίου (1946) και εμπλουτίστηκε το 1971 (Χούντα). Και όπως όλα δείχνουν σύντομα το Δημόσιο θα βρεθεί αντιμέτωπο με μπαράζ αγωγών πολιτών που θα ζητούν πίσω τις απολεσθείσες καταθέσεις τους.
CAPITAL
Οι τραπεζίτες προς το παρόν τηρούν στάση αναμονής και περιμένουν την κίνηση του υπουργού για να τοποθετηθούν επί του θέματος.
Όμως η είδηση έχει ήδη θορυβήσει χιλιάδες αποταμιευτές που ψάχνουν τα ξεχασμένα βιβλιάρια καταθέσεων, ώστε να προλάβουν πρώτοι να φτάσουν στην τράπεζα, πριν το Δημόσιο «σηκώσει» τα χρήματα τους.
Ωστόσο πηγές του υπουργείου Οικονομίας ανέφεραν χθες ότι ο κ. Αλογοσκούφης είναι αποφασισμένος και με νέο νόμο να βάλει στο... χέρι στις "ακίνητες" καταθέσεις.
Άλλωστε την πρόθεση αυτή επιβεβαίωσε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο οποίος ανέφερε ότι «το υπουργείο θα εξετάσει με θετικό πνεύμα το μέτρο».
Οι αδρανείς τραπεζικοί λογαριασμοί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, μπορεί και να υπερβαίνουν τα 3 εκατομμύρια, με συνολικά υπόλοιπα από 1 δισ. ευρώ μέχρι 3 δισ. ευρώ. Οι περισσότεροι εξ αυτών διατηρούνται στις «παλιές» λεγόμενες τράπεζες και κυρίως στην Εθνική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (Hellenic Postbank), αλλά και Εmporiki Bank, ΑTEbank, Πίστεως (νυν Alpha Bank).
Σύμφωνα με τους νομικούς εγείρεται μείζον ζήτημα συνταγματικότητας, για το αν το κράτος μπορεί να προχωρήσει στη «δήμευση ιδιωτικής περιουσίας».
Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο Capital.gr πρώην μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, «η ιδέα να δημευθούν οι αδρανείς καταθέσεις είχε ριχθεί στο τραπέζι και όταν η Ελλάδα ετοιμαζόταν για την είσοδο της στην ΟΝΕ (κυβέρνηση Σημίτη) και έπρεπε να συμμαζέψει τα ελλείμματα. Όμως διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν ανυπέρβλητα νομικά αλλά και Συνταγματικά εμπόδια στην υλοποίηση του εγχειρήματος, οπότε αποφασίσαμε να μην αγγίξουμε τα χρήματα».
Όπως σημειώνει στο Capital.gr ο δικηγόρος (και πρώην σύμβουλος στην Κομισιόν) κ. Παναγιώτης Περάκης:
«Ο κατοχικός νόμος του 1942 (ΝΔ 1195/1942) είναι αντισυνταγματικός, διότι προσβάλλει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, της περιουσίας και της οικονομικής ελευθερίας, που προστατεύεται τόσο από το Σύνταγμα, όσο και από θεμελιώδεις κοινοτικές οδηγίες».
Υπογραμμίζει ότι είναι νόμος εκτάκτης περιόδου (η χώρα τελούσε υπό γερμανική κατοχή, ενώ η επικύρωση του έγινε την εποχή του εμφυλίου το 1946), οπότε θα πρέπει να ελεγχθεί υπό το πρίσμα του νέου Συντάγματος, αλλά και των κοινοτικών συμβάσεων για την προστασία της ιδιοκτησίας.
Συγκεκριμένα το Νομοθετικό Διάταγμα 1195 του 1942 «περί παραγραφής υπέρ του Δημοσίου καταθέσεων παρά Τράπεζαις και άλλων τινών αξιών και απαιτήσεων» προβλέπει μεταξύ των άλλων στα άρθρα 2, 3 και 4 ότι:
«Καταθέσεις εις μετρητά, και τόκοι αυτών, περιέχονται οριστικώς εις το Ελληνικόν Δημόσιον εφόσον αι καταθέσεις επί 20ετίαν αφ΄ ης απέβησαν διαθέσιμοι υπέρ των δικαιούχων, οι δε τόκοι επί 5ετίαν αφ΄ ης κατέστησαν απαιτητοί ή εντός οριζόμενης τυχόν βραχυτέρας συμβατικής αποσβεστικής προθεσμίας δεν εζητήθησαν υπό των δικαιούχων ή οπωσδήποτε δεν απετέλεσαν κατόπιν ειδικής αιτήσεως τούτων αντικείμενον πράξεως τινός, συνεπαγούσης μεταβολήν του σχετικού λογαριασμού».
Η ίδια προθεσμία ισχύει και για μετοχές όπως και για ομόλογα κλπ. Αν τίτλοι και χρεόγραφα δεν αναζητηθούν επί 20ετία πάνε υπέρ του Δημοσίου.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους σήμερα οι διατάξεις του εν λόγω κατοχικού νόμου είναι διάτρητες για λόγους συνταγματικότητας. Διότι το κράτος παρεμβαίνει σε μία καθαρά ιδιωτικού δικαίου σχέση τρίτων (δηλαδή της τράπεζας και του πελάτη) με αποτέλεσμα να περιέρχεται τελικά στο Δημόσιο το αντικείμενο αυτής της έννομης σχέσης (τα χρήματα της κατάθεσης) με μόνη αιτιολογία ότι τα δύο μέρη δεν ασχολήθηκαν με τη σχέση τους αυτή για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Τι κάνουν σήμερα οι παλιές τράπεζες
Και όμως κάθε χρόνο τον Απρίλιο το Δημόσιο βάζει στο χέρι τα χρήματα όλων εκείνων των καταθέσεων που έχουν μείνει ανενεργές για 20 χρόνια. Μάλιστα όπως αναφέρουν στο Capital.gr, στελέχη της Hellenic Postbank η τακτική αυτή εφαρμόζεται σήμερα τόσο στο Τ.Τ. όσο και σε άλλες τράπεζες που ανήκουν στο «κλαμπ» των λεγόμενων παλαιών, καθώς το Δημόσιο εισπράττει σε ετήσια βάση τα χρήματα των «ακίνητων λογαριασμών». Έτσι κάθε χρόνο, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ εισρέουν στα? άδεια ταμεία του Δημοσίου εις βάρους των καταθετών. Και όλα αυτά με βάση κατοχικό νόμο (1942) που επικυρώθηκε την εποχή του εμφυλίου (1946) και εμπλουτίστηκε το 1971 (Χούντα). Και όπως όλα δείχνουν σύντομα το Δημόσιο θα βρεθεί αντιμέτωπο με μπαράζ αγωγών πολιτών που θα ζητούν πίσω τις απολεσθείσες καταθέσεις τους.
CAPITAL
» Νομικά Θέματα
« επιστροφή στη κατηγορία Νομικά Θέματα
